Yetişkinlerde yaratıcılık sonradan gelişebilir mi?
Yazan: Ömür Doğan
Öğrenme Tasarımcısı ve Yazar Ömür Doğan, yetişkinlerde yaratıcılığın öğrenilebileceğini, ancak bunun için öncelikle yaratıcılığımızı geliştirebileceğimize dair kendimize inanmanın öneminden bahsediyor. Yaratıcılığı engelleyen içsel ve toplumsal nedenleri fark edip ortadan kaldırmak, yaratıcılığın ortaya çıkmasının zeminini oluşturuyor. Yaratıcılığın gelişimi için geri kalanlar ise; hayal gücünü daha fazla kullanmak, fikri en azından başlangıçta öldürmemek, fikirlerden başka fikirleri doğurmak ve fikirleri somutlaştırarak prototipler yapmak.
“Yaratıcılık insanın iş hayatı için neler sağlayacak?” Sorusunun cevabına gelince; ortaya çıkan yeni meslekleri en iyi şekilde uygulamak için bireysel özellikler ve yaratıcı olma durumu süreçte başı çekecek.
Öğrenme Tasarımcısı-Eğitmen Ömür Doğan’ın yaratıcılık ve yaratıcı düşünme üzerine kaleme aldığı “Bir Ömür Yaratıcılık-Yaratıcı Yaşam Rehberi”, sıradan dünyamızdan bahsedip okuyucusunu o sıradanlıktan çıkarmak için farklı bir bakış açısına davet ediyor. Yaratıcılığın nasıl geliştirileceği ile ilgili pratik ve faydalı bilgilerin yer aldığı kitap; yaşamına yaratıcılık katmak isteyen üniversite öğrencisinden iş hayatındaki stajyere, üst düzey yöneticiden çocuğunun geleceğini düşünen ebeveyne kadar geniş bir kitleye hitap ediyor.
“Fikirler başka fikirleri doğurur.”
Yetişkinlerde yaratıcılığın gelişimine yönelik değerli bilgiler veren Ömür Doğan, konuyla ilgili şu açıklamaları yapıyor: “Öncelikle yaratıcılığı öğrenebileceğinize inanmanız gerekiyor. Yaratıcılığınızı engelleyen içsel ve toplumsal nedenleri fark edip ortadan kaldırmak, yaratıcılığınızın ortaya çıkması için zemin hazırlayacaktır. Hayal gücünüzü daha fazla kullanmanız, yaratıcılığınızın kendine alan bulmasını sağlayacaktır. Bununla birlikte daha yaratıcı olmak için hiçbir fikri, en azından başlangıçta öldürmeyin. Fikirler başka fikirleri doğuracaktır. Mutlaka fikirlerinizi somutlaştırın, prototipler yapın, kağıt kalem kullanarak yazın, çizin. Kendinize boşluklar yaratın. Boşluklar beynimizin dağınık modda çalışarak serbest çağrışımlar yapmasını sağlar. Tabii bir de risk almaktan ve belirsizlikten korkmamak gerekli.”
“Mutluluk varsa yaratıcılık da var.”
Hayal gücünün tüm yaratıcı kişilerin ortak özelliği olduğunu belirten Öğrenme Tasarımcısı-Yazar Ömür Doğan, hayal gücünü ve yaratıcılığı şöyle tanımlıyor; “Merak; öğrenmenin, yaratıcılığın ve hayal gücünün temel özelliği olarak karşımıza çıkıyor. Çevremizde olup biten her şeye derin bir merakla bakmak çok önemli. Bir de özyönetim becerisi ve sabır… Sabırla bir konuda uğraşmak ve azimli olmak, yaratıcı kişilik özelliklerinden bazıları olarak sayılabilir. Son olarak eğlence ve mizah… Gülmek, yaratıcılık için bir büyü tozu gibi. Mutluluk varsa insanlar daha yaratıcı oluyor.”
“Önemli olan fikri eyleme geçirmek.”
Yetişkinlerin iş yaşamında yaratıcı olmasının ilk olarak problem çözme becerisini artırdığını vurgulayan Doğan, “İçinde yaşadığımız 21. yüzyılın diğerlerinden ayrılan en önemli özelliği artık değişimi değil, değişimin hızını konuşuyor olmamız. Bu baş döndürücü değişim pek çok mesleği dönüştürürken, bazılarını ortadan kaldırıyor ve yeni meslekler yaratıyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun Ekim 2020 tarihli İşlerin Geleceği Raporu, 2025 yılında işlerin yarısından çoğunun makineler tarafından yapılacağını ortaya koyuyor. Orta ve büyük işletmelerde 85 milyon iş kaybolurken, buna karşın 97 milyon yeni rolün ortaya çıkabileceği tahmin ediliyor. Bazı işlerin ortadan kalkmasına neden olsa da bu iyi haber aslında… İşlerin Geleceği Raporu’na göre yaratıcılık; öğrenmeyi öğrenme, eleştirel düşünme, analiz ve problem çözme gibi temel beceriler herkes için öncelikle sahip olunması gereken yetkinliklerin başında geliyor.
Bu yüzden önümüzdeki dönemde iş dünyasında yaratıcı olanlar için daha fazla iş olanağı sunulacak. Yaratıcılık ve yeni fikirler bulmak elbette çok önemli, ancak daha önemli olan fikri eyleme geçirmek. Yani sadece fikir üreten değil; bu ürettiği fikirleri denemeye cesaret eden, deneyimden öğrenen, öğrendikleriyle yaratıcı yeni üretimlerde bulunan kişiler ön plana çıkacak.”